CHP Kocaeli Milletvekili Prof. Dr. Mühip Kanko, Türkiye’de son dönemlerde kredi ve kredi kartı faizlerindeki sistematik artışların dar gelirlilerin mali yükünü artırdığına dikkat çekti. Kanko, 2023 yılında 10 bankanın toplam karının 500 milyar lirayı aştığını belirterek, “Dar gelirli vatandaş, kazandığı parayı evini ve ailesini geçindirmek yerine, hükümetin sistematik olarak artırdığı kredi kartı ve kredi faizlerine ödüyor” dedi.
2023 yılı başından itibaren bireysel kredi ve kredi kartı borçlarında 19,4 milyar liralık (%42,4) artış yaşandığını, vatandaşların, bankalara, finans kuruluşlarına, varlık yönetim şirketlerine ve TOKİ’ye olan borçlarının toplamı 3,3 trilyon lirayı gibi tarihi zirveye ulaştığını belirten Kanko, bu borçların bankalar tarafından düşük karşılıklarla varlık yönetim şirketlerine devredildiği için gerçek rakamın çok daha yüksek olduğunu vurguladı. Yılbaşından bu yana batık kredi kartı borçlarında %78,1, batık tüketici kredisi borçlarında ise %24,6 oranında artış olduğunun altını çizen Kanko, yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
“Türkiye’de son dönemde artan kredi kartı ve kredi faizleri, dar gelirli vatandaşlarımız için büyük bir mali yük haline gelmiştir. Hükümetin uyguladığı ekonomik politikaların bedelini vatandaşlarımıza faiz yükü olarak yansıtması, toplumun geniş kesimlerini borç batağına sürüklemektedir. Bu durum, sosyal adalet ve ekonomik istikrar açısından ciddi sorunlara yol açmaktadır.
Kredi kartı ve kredi faizlerinin yükselmesi, özellikle dar gelirli vatandaşları derinden etkiliyor. Temel ihtiyaçlarını karşılamak için kredi kartı ve tüketici kredisi kullanmak zorunda kalan bu kesim, yüksek faiz oranları nedeniyle borçlarını ödeyemez hale geliyor. Bu durum, aile bütçelerinde büyük gedikler açmakta ve yaşam kalitesini düşürmektedir” dedi.
‘HÜKÜMET FAİZ LOBİSİNİ BESLİYOR’
Hükümetin faizleri yükselterek kendi faiz lobisini beslemek için dar gelirli vatandaşı sömürdüğünü belirten Kanko, “Bankaların milyarlarca lira kar elde ettiği bu düzende AKP İktidarının uyguladığı ekonomik politikaların bedelini vatandaşlara faiz yükü olarak yansıtması, maalesef toplumun geniş kesimlerini borç bataklığına sürüklemektedir. Para politikalarının sıkılaştırılması, kredi maliyetlerinin yükselmesine ve dolayısıyla tüketici kredileri ile kredi kartı faizlerinin artmasına yol açmaktadır. Bu durum, ekonomik politikalardan doğrudan etkilenen vatandaşların mali yükünü artırmakta, bankaların milyarlarca lira kar elde etmesine zemin oluşturmaktadır. İktidar bu politikalarıyla fakirin kazancını, alın terini alıp zenginlere, faiz lobilerine dağıtıyor” dedi.
‘BORÇLAR YENİDEN YAPILANDIRILMALI’
Kanko, “Vatandaşları borç bataklığından kurtarmak adına” şu önerilerde bulundu:
“Faiz Oranlarının Düşürülmesi: Merkez Bankası’nın para politikasında yapacağı düzenlemelerle faiz oranlarının makul seviyelere çekilmesi sağlanabilir. Bu, kredi maliyetlerini düşürerek vatandaşların borç yükünü hafifletecektir.
Borç Yeniden Yapılandırma: Dar gelirli vatandaşların mevcut borçlarının yeniden yapılandırılması, ödeme koşullarının hafifletilmesi ve faiz oranlarının düşürülmesi sağlanabilir. Bu tür düzenlemeler, borçlu vatandaşların nefes almasını sağlayacaktır.
Finansal Eğitim ve Danışmanlık: Vatandaşların bilinçli bir şekilde borçlanmasını sağlamak ve finansal okuryazarlığı artırmak amacıyla eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunulabilir. Bu, bireylerin borç yönetimi konusunda daha bilinçli kararlar almalarına yardımcı olacaktır.
Sosyal Destek Programları: Ekonomik zorluk yaşayan vatandaşlar için sosyal destek programları genişletilmelidir. Bu programlar, temel ihtiyaçların karşılanmasında destek sağlayarak borçlanma gereksinimini azaltabilir.
Kredi kartı ve kredi faizlerinin yükselmesi, dar gelirli vatandaşlarımız için büyük bir mali yük haline gelmiştir. Hükümetin, faiz oranlarını düşürmek, borç yapılandırma programları oluşturmak ve sosyal destek programlarını genişletmek gibi önlemlerle vatandaşları borç bataklığından kurtarması gerekmektedir. Ekonomik politikaların, toplumun tüm kesimlerini kapsayacak şekilde adil ve dengeli bir biçimde uygulanması, uzun vadeli ekonomik istikrar ve sosyal huzur için elzemdir.”
